Veritabanı Tasarım Metodolojisi Nedir? Nasıl yapılmalıdır?

Tasarım Metodolojisi, yapılması planlanan projenin tasarım adımları gerçekleştirilirken oluşturulan herhangi bir ek veriyle (prosedürler, dökümantasyonlar, teknikler vs.) yapılandırılmış yaklaşımlardır. Veritabanı tasarımı yapılırken kabul edilmiş 3 ana faz kullanılmaktadır.

• 1. Kavramsal Veritabanı Tasarımı
• 2. Mantıksal Veritabanı Tasarımı
• 3. Fiziksel Veritabanı Tasarımı

İlk olarak kavramsal tasarım gerçekleştirilmektedir. Bu aşamada veritabanında olması beklenen verilerin listesi oluşturulmaktadır. Verilerin listesi oluşturulurduktan sonra,

• • Gelişmiş modelleme kavramlarına ihtiyaç var mı?
• • İşlemler için gerekli olmayan veri listede var mı?
• • Kullanıcı hareketlerine karşı kavramsal model doğru mu?
• • Kullanıcıyla birlikte model incelendi mi?

sorularına istenilen cevaplar alınana kadar mantıksal veritabanı tasarımına geçilmemelidir. Mantıksal veritabanı tasarımında ise veriler arasındaki ilişkilerin oluşturulma süreci gerçekleştirilir. Veriler tablolara bölünür ve ortak kullanılacak alanlar arasında ilişkiler oluşturulmaktadır. Süreç genel olarak

• 1. Veriler arasındaki ilişkileri türetmek
• 2. Normalizasyon (1NF, 2NF, 3NF) kullanarak ilişkileri doğrulamak
• 3. Kullanıcı hareketlerine karşı ilişkileri doğrulamak
• 4. Veri bütünlüğünü bozacak durumları tanımlamak
• 5. Kullanıcı ile oluşturulan tasarımı kontrol etmek
• 6. Veri büyümesine karşı gerekli önlemleri belirlemek

adımlarından oluşur. Veritabanı Fiziksel Tasarımında ise veritabanının yan bellek yardımıyla verileri tutma aşamasıdır. Veritabanları verileri genel olarak yan bellekte tutmaktadır. Bu işlem tüm verilerin ana bellekte tutulmasından hem daha az maliyetli hem de daha güvenlidir. Tasarım, veritabanında indeks tasarımları, veri erişimleri, bütünlük kısıtları için gerekli önemlerin alınmasını açıklamaktadır. Bu aşamada veritabanına ait,

• • Disk alanı Veritabanının ihtiyaç duyacağı disk alanını tahmin etmek.
• • Dosya organizasyonu Verilerin diske nasıl yerleştirileceğine karar vermek. (ISAM,Heap,Hash vs.)
• • İndeksleri belirlemek Eklenilmesi düşünülen indekslerin sistemi iyileştirip iyileştirmediğini kontrol etmek
• • Kullanıcı Hareketlerini Analiz Etmek Hareketler ile CRUD işlemlerinin çapraz referansı tablosu oluşturularak analiz işlemi gerçekleştirilir. (VTYS ER diyagramlarında görülen has, max gibi fonksiyonlar kullanıcı hareketlerini belirler)

ihtiyaçlar belirlenir ve tasarım işlemleri tamamlanmış olur. Son olarak, tüm bu aşamalar gerçekleştirilirken kullanıcıyla daha sık ve etkileşimli çalışmak, genel geçer metodolojileri seçmek, veri modelleri için diyagramlardan faydalanmak, adımları tekrarlamaktan çekinmemek başarılı bir tasarım oluşturulmasında oldukça önemli hususlardır.

Tuğçenur COŞKUN